เป้าหมายของหน้านี้ #
- รู้จักวิธีใช้ Google Colab เบื้องต้นและรันโน้ตบุ๊กแรกได้
- เข้าใจข้อดีและข้อควรระวังของการทำงานบน Colab
- จดบันทึกเคล็ดลับไว้สำหรับวันที่อยากย้ายกลับไปทำงานบนเครื่องตัวเอง
ทำไมต้องเลือก Colab #
| ข้อดี | ข้อที่ต้องระวัง |
|---|---|
| ไม่ต้องติดตั้งอะไร เริ่มได้ทันที | ต้องมีอินเทอร์เน็ตตลอดเวลา |
| ทดลองใช้ GPU/TPU ได้ในโควตาฟรี (จำกัดเวลา) | รันไทม์จะถูกรีเซ็ตหลังปล่อยทิ้งไว้ |
| แชร์โน้ตบุ๊กกับคนอื่นได้ง่าย | ไฟล์หายเมื่อเซสชันจบ ควรเมานต์ Drive ถ้าต้องเก็บถาวร |
ถ้ายังไม่มั่นใจเรื่องการตั้งค่าสภาพแวดล้อมในเครื่อง ให้เริ่มฝึก Python ใน Colab ก่อน พอคล่องแล้วค่อยขยับไปใช้ uv ภายหลัง
ต้องเตรียมอะไรบ้าง #
- บัญชี Google
ถ้ายังไม่มี สมัครได้ที่ https://accounts.google.com/ - เว็บเบราว์เซอร์
แนะนำ Google Chrome เวอร์ชันล่าสุด เบราว์เซอร์ตระกูล Chromium อื่น ๆ ก็ใช้ได้เช่นกัน
สร้างและรันโน้ตบุ๊ก #
- เข้า Google Colab แล้วล็อกอินด้วยบัญชี Google
- คลิก “New notebook”
- พิมพ์โค้ดด้านล่างลงในเซลล์แรก แล้วกด
Shift+Enter
print("Hello, Python from Colab!")
ถ้ามีเครื่องหมายถูกกับเวลาการทำงานขึ้นที่ฝั่งซ้าย แปลว่ารันสำเร็จ
จัดการไฟล์อย่างไร #
- ไฟล์แบบชั่วคราว
- ใช้เซลล์แมจิก
%%writefile sample.pyเพื่อสร้างไฟล์ชั่วคราว - แต่อย่าลืมว่าเมื่อรันไทม์ถูกรีเซ็ตไฟล์จะถูกลบ ถ้าต้องเก็บให้เมานต์ Drive
- ใช้เซลล์แมจิก
- เมานต์ Google Drive
from google.colab import drive drive.mount('/content/drive')- ทำตามขั้นตอนอนุญาต ระบบจะเมานต์ไดรฟ์ที่
/content/drive/MyDrive
- ทำตามขั้นตอนอนุญาต ระบบจะเมานต์ไดรฟ์ที่
- อัปโหลด / ดาวน์โหลดไฟล์
from google.colab import files files.upload() # เปิดหน้าต่างเลือกไฟล์ files.download("result.csv")
ประเภทของรันไทม์ #
- เมนู “Runtime” → “Change runtime type” ให้เลือกใช้ GPU หรือ TPU
- โควตาฟรีจำกัดเวลา จึงไม่เหมาะกับงานที่ต้องรันยาว ๆ
- ฟีเจอร์ที่พยายามกันไม่ให้เซสชันหลับอัตโนมัติอาจขัดกับข้อกำหนดการใช้งาน ควรอ่านนโยบายก่อนใช้
ติดตั้งไลบรารีที่ใช้บ่อย #
Colab ติดตั้งไลบรารียอดนิยมมาให้แล้ว แต่ถ้าอยากตรึงเวอร์ชันให้ใช้ pip
!pip install pandas==2.2.1
!pip install "scikit-learn>=1.4,<1.5"
- ใส่
!หน้าเซลล์เพื่อรันคำสั่งเชลล์ - ทุกครั้งที่รันไทม์เริ่มใหม่ ต้องติดตั้งแพ็กเกจอีกครั้ง อย่าลืมจดรายการไว้
จัดระเบียบน้ำโน้ตบุ๊ก #
- โน้ตบุ๊กจะถูกบันทึกใน Google Drive (ค่าเริ่มต้น:
My Drive/Colab Notebooks) - ใช้เมนู “File” → “Save a copy in Drive” เพื่อจัดแฟ้มให้หาเจอง่าย
- หากต้องการประวัติการแก้ไข ลองเชื่อมต่อกับ GitHub
ข้อจำกัดและทางแก้ #
| ข้อจำกัด | วิธีรับมือ |
|---|---|
| เซสชันถูกตัด | บันทึกไฟล์สำคัญลง Drive / เก็บล็อกสั้น ๆ ไว้ |
| การเก็บ API key ภายนอก | ใช้ google.colab.auth หรือเครื่องมือจัดการความลับ แทนการใส่ในตัวแปรสภาพแวดล้อม |
| เปิด GUI โดยตรงไม่ได้ | แอปอย่าง Streamlit ให้เปิดผ่าน localtunnel หรือ ngrok |
เตรียมย้ายไปสภาพแวดล้อมในเครื่อง #
- ดาวน์โหลดโน้ตบุ๊ก (
.ipynb) มาเปิดแก้ต่อใน VS Code ได้ - บันทึกเวอร์ชันไลบรารีไว้ใน
requirements.txtเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมซ้ำ - ถ้าเริ่มมีไลบรารีเยอะ ใช้คำสั่งอย่าง
uv pip freeze > requirements.txtเพื่อจัดการ dependency
เตรียมพร้อมแล้วไปบทต่อไปเพื่อเริ่มเรียนไวยากรณ์ Python ได้เลย